Thursday, September 17, 2009

Ang Pabula ng Kabayo at ng Mangangalakal

Isang mangangalakal ang maghahatid ng dalawang sakong asin sa
palengke. Inilulan niya ang mga sako ng asin sa kanyang kabayo at
nagtungo sila sa palengke.

Nang tumatawid sila sa isang ilog na dinaanan ay hindi sinasadyang
nadulas at natumba ang kabayo. Napunit ang mga sako at ang ilang
bahagi ng asin ay nabuhos sa ilog at ang iba naman ay nalusaw dahil
sa pagkababad sa tubig. Hindi naman nasaktan ang kabayo at
napansin niya na lubhang gumaan ang pasan niyang dalawang sako
ng asin at siya ay natuwa

Nang sumunod na linggo ay magpupunta uli ang mangangalakal sa
palengke at naglulan na nman ng dalawang sakong asin sa kanyang
kabayo. nang mapalapit na sila sa ilog ay napagisip-isip ng kabayo:

"
Kung magpapadulas ako sa ilog ay tiyak na gagaan uli ang pasan ko,"
ang sabi ng kabayo sa kanyang sarili.

Ganun na nga ang ginawa ng kabayo. Muling nabutas ang mga sako
at ibang asin ay nabuhos sa ilog at ang iba naman ay nalusaw. Nguni't
sa pagkakataong eto ay nakahalata ang mangangalakal na sadyang
nagpadulas ang kabayo sa ilog.

Pagdaan pa ng isang linggo ay muling magtutungo ang mangangalakal
sa palengke subalit sa pagkakataong eto ay apat na baldeng may
lamang alpombra ang kanyang inilulan sa kabayo - dalawang balde sa
magkabilang tabi ng kabayo.

"
Aba, ok to, mas magaan ang pasan ko ngayon. Ganun pa man ay
magpapadulas pa rin ako sa ilog para mas gumaan pa ang pasan ko
,"
ang sabi ng kabayo sa kanyang sarili.

Pagdating sa ilog ay kusa na namang nagpadulas ang kabayo ngunit
laking gulat niya nang biglang bumigat ang kanyang pasan nang siya ay
malublob sa tubig. Ang apat na balde na may alpombra ay napuno ng
tubig at di hamak nanaging mas mabigat pa keysa sa dalawang
sakong asin.


Mga aral ng pabula:
Ang pagiging tuso ay may katapat na panangga. Ang masamang
balakin ay may katapat na kaparusahan.

Ang Pabula ng Kabayo at ng Kalabaw

Isang magsasaka ang nais manirahan sa ibang bayan kaya isang araw
ay inipon niya ang kanyang mga gamit at inilulan sa kanyang alagang
kabayo at kalabaw. Maaga pa ay sinimulan na nila ang mahabang
paglalakbay.

Makaraan ang ilang oras ay nakaramdam ng matinding pagod at pang-
hihina ang kalabaw dahil sa bigat ng kanyang pasang gamit.

"
Kaibigang kabayo, di hamak na mas mabigat ang pasan kong gamit
keysa sa iyo. Maaari bang tulungan mo ako at pasanin mo yung iba?
"
pakiusap ng kalabaw.

"
Aba, yan ang ipinataw sa iyong balikat ng ating amo kaya pagtiisan mo,"
anang kabayo na lalo pang binilisan ang paglalakad.

"
Parang awa mo na tulungan mo ako. Di ko na kakayanin ang bigat ng
dala ko. Nanghihina ako. Alam mo namang kailangan kong magpalamig
sa ilog kapag ganito katindi ang init ng araw dahil madaling mag-init ang
katawan ko
," pakiusap pa rin ng kalabaw.

"
Bahala ka sa buhay mo," naiinis na sagot ng kabayo.

Makaraan pa ang isang oras at lalung tumindi ang init ng araw. Hindi
nagtagal at ang kalabaw ay iginupo ng bigat ng kanyang dala at siya
ay pumanaw.

Nang makita ng magsasaka ang nagyari ay kinuha niya ang lahat ng
gamit na pasan ng kalabaw at inilipat sa kabayo na bahagya namang
makalakad dahil sa naging napakabigat ng kanyang mga dalahin.

"
Kung tinulungan ko sana si kasamang kalabaw ay hindi naging ganito
kabigat ang pasan ko ngayon
," may pagsisising bulong ng kabayo sa
kanyang sarili.


Mga aral ng pabula:
Ang suliranin ng kapwa ay maaaring maging suliranin mo rin kung hindi
mo siya tutulungan. Ang makasariling pag-uugali ay may katapat na
kaparusahan. Ang mga pasanin natin sa buhay ay gagaan kung tayo ay
magtutulungan.

Wednesday, September 16, 2009

FiilpinoStory

Ano ang pabula (fable)?
Bakit mga hayop ang pangunahing gumaganap sa pabula?
Sino si Aesop?
Ano ang kahalagahan ng pabula?
Mga halimbawa ng pabula


Ano ang pabula?

Ang pabula (fable) ay isang maiksing kuwentong kathang-isip na kinatha
nuong unang panahon. Eto ay ginagampanan ng mga hayop na nagsasalita
at kumikilos na tulad ng tao. Ang pabula ay tumatalakay sa mga kilos at
pag-uugali na nangangailangang ituwid o baguhin dahil sa pagiging hindi
mabuti o makatarungan.

Itinuturo sa atin ng pabula ang tama, patas, makatarungan, at makataong
ugali at pakikitungo sa ating kapwa. Ang mga pabula ay lumaganap dahil
sa mga magagandang aral sa buhay na ibinibigay nito.


Bakit mga hayop, at hindi tao, ang pangunahing gumaganap sa pabula?

Ang isang dahilan ay ang mga hayop (animals) ay may kanya-kanyang likas
na katangian na madaling isalarawan upang mas maging malinaw ang
paglalahad ng kuwento. Mga katangian na tulad ng pagiging maamo (tupa),
mabagsik (lobo), masipag (langgam), mapanlinlang, at marami pang iba.

Ang isa pang dahilan ay nuong unang panahon ay magkakasama ang mga
tao bagamat sila ay mula sa iba't-ibang lipi at antas ng lipunan. Sa
pamamagitan ng paggamit ng mga hayop bilang pangunahing tauhan sa
pabula ay naiiwasan ang pagkakagalit at pagtatalu-talo ng mga tao sa
maaaring maging maling pag-aakala na ang kanilang lipi, o antas sa
lipunan, ang tinatalakay at pinupuna pabula,


Sino si Aesop?

Si Aesop ay isang Griego (Greek) na namuhay nuong panahong 620-
560 BC at itinuturing na ama ng mga sinaunang pabula (ancient fables)
Si Aesop ay isinilang na kuba at may kapansanan sa pandinig. Siya ay
unang lumaki na isang alipin subalit sa kanyang ipinakitang sipag,
katapatan, at talino ay pinagkalooban siya ng kalayaan ng kanyang amo at
hinayaang maglakbay at makilahok sa mga kilos pambayan. Dito lumabas
at nakilala ang kanyang talino at pagiging makatarungan. Siya ay lumikha ng
mga pabula upang turuan ang mga tao sa tamang pag-uugali at pakikitungo
sa kapwa. Tinataya na siya ay lumikha ng mahigit sa 200 pabula nang siya
ay nabubuhay pa.


Ano ang kahalagahan ng pabula?

Nuong unang panahon, nang ang pamumuhay ng mga tao ay simple pa
lamang, ang pabula ay ginagamit upang turuan ang mga tao sa tamang
pag-uugali at pakikitungo sa kapwa.

Sa paglipas nang panahon ang pabula ay ginawang kuwentong pambata
na karaniwang isinasalaysay sa mga bata bago sila patulugin (bedtime
stories) ng kanilang mga magulang.

Sa panahon ngayon ang pabula ay muling binalikan at muling sumisikat
sapagkat eto ay ginagamit sa ibang paraan upang kapulutang ng mga aral.
Halimbawa sa larangan ng negosyo ang pabula ay ginagamit ng pamunuan
ng mga kumpanya upang turuan and kanilang mga manggagawa sa wasto
at karapat-dapat na pakikitungo sa kanilang mga kalakalan, sa mga kapwa
empleyado, at maging sa kanilang mga katunggali sa kalakalan.